Κωνσταντίνου καί Ἑλένης
Η Αγία Ελένη γεννήθηκε στο Δρέπανο της Βιθυνίας της Μικράς Ασίας περί το 247 μ.Χ. Ο Μέγας Κωνσταντίνος τιμούσε ιδιαίτερα τη μητέρα του, για το λόγο αυτό της απένειμε τον τίτλο της αυγούστης, έθεσε τη μορφή της επί νομισμάτων και έδωσε το όνομά της σε μία πόλη της Βιθυνίας.
Η Αγία Ελένη πήγε το 326 μ.Χ. στην Ιερουσαλήμ, όπου «μὲ κόπον … καὶ φοβερίσματα ηὗρεν τὸν τίμιον σταυρὸν καὶ τοὺς ἄλλους δύο σταυροὺς τῶν ληστῶν», όπως γράφει ο Κύπριος Χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς. Επιστρέφοντας στην Κωνσταντινούπολη, ένα χρόνο μετά την εύρεση του Τιμίου Σταυρού του Κυρίου, η Αγία Ελένη πέρασε και από την Κύπρο.
Ο Μέγας Κωνσταντίνος και η μητέρα του Αγία Ελένη τιμώνται ιδιαίτερα στην πατρίδα μας γιατί, με την παρακίνηση και την οικονομική στήριξη του πρώτου και τη φυσική παρουσία της δεύτερης, ιδρύθηκαν στο νησί μας ονομαστές μονές και ναοί, όπως του Σταυροβουνίου, του Ομόδους, της Τόχνης και των Λευκάρων, όπου και θησαυρίστηκαν τεμάχια του Τιμίου Σταυρού.
Η Αγία Ελένη κοιμήθηκε με ειρήνη το 327 μ.Χ. σε ηλικία ογδόντα ετών. Ο ιστορικός Ευσέβιος γράφει ότι η Αγία προαισθάνθηκε το θάνατό της και με διαθήκη άφησε την περιουσία της στον υιό της και τους εγγονούς της.
Ο Μ. Κωνσταντίνος γεννήθηκε το 274 μ. Χ. στη Ναϊσό, δηλ. τη σημερινή Νις της Σερβίας, και έλαβε χριστιανική ανατροφή από τη μητέρα του. Διαδέχθηκε τον πατέρα του Κωνστάντιο σε ύπατα αξιώματα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Η νίκη του επί του Μαξεντίου, με την εμφανή βοήθεια του Χριστού, όπως μαρτυρούσε η αποκάλυψη του Τιμίου Σταυρού με τη φράση «εν τούτω νίκα» στον ουρανό, ήταν η απαρχή της επίσημης μεταστροφής του στον Χριστιανισμό.
Ως πρώτος Χριστιανός αυτοκράτορας επέβαλε την ανεξιθρησκία, με το Διάταγμα των Μεδιολάνων το 313.
Το Διάταγμα αυτό παραμένει σταθμός στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μέσα στην όλη διορατικότητά του ως χαρισματικού ηγέτη, ο Μέγας Κωνσταντίνος, έκτισε περικαλλείς ναούς, καθιέρωσε την αργία της Κυριακής, καταπολέμησε τις αιρέσεις συγκαλώντας την Α’ Οικ. Σύνοδο στη Νίκαια, το 325. Επίσης, έδωσε δημόσια αξιώματα στους καταξιωμένους Χριστιανούς και κυρίως, έδωσε ώθηση στην εξάπλωση της νέας πίστης και του ιερού Ευαγγελίου με την προσέλευση και του ιδίου στο Μυστήριο του Βαπτίσματος.
Δίκαια, λοιπόν, ο Άγιος Κωνσταντίνος και η μητέρα του Άγία Ελένη θεωρούνται θεόστεπτοι βασιλείς και μάλιστα μεγάλοι ισαπόστολοι, αφού συνέβαλαν τα μέγιστα στην εξάπλωση και καθιέρωση του Χριστιανισμού.
Επιμέλεια: Ε. Μ. Γρ.